1. Średniowiecze
W Średniowieczu Dzielnica Gotycka była sercem liczącej ok. 25 tysięcy mieszkańców Barcelony. Celem budowanych wtedy fontann było ograniczenie przerw w dostępie do wody i zapewnienie zapasów na czas suszy. W różnych częściach miastach od tego czasu powstało około 600 takich źródeł. Ponieważ pierwotnie miały one wyłącznie utylitarny charakter, nie dbano o dekoracje i ornamenty, które pojawiły się dopiero w XIX wieku.
Font de Santa Anna (1356)
Fontanna świętej Anny przy Portal de l'Àngel jest najstarszą zachowaną fontanną w Barcelonie. Początkowo nie miała ona żadnych zdobień, ponieważ miała jedynie słuzyć zapewnieniu dostępu do wody pitnej ludziom i zwierzętom. W 1918 roku pojawiły się na niej niebieski i żółte ceramiczne płytki utrzymane w stylu popularnego wtedy stylu noucentisme.
Font de Sant Just (1367)
To źródło położone koło Bazyliki Sant Just i Pastor zostało wybudowane w gotyckim stylu. Trzy maszkarony przyglądają się osobie chcącej napić się wody ze złotego kranu. Na szczycie znajduje się figura świętego Justa, który był chrześcijańskim męczennikiem za wiarę prześladowanym i zabitym wraz z bratem przez rzymskiego cesarza Dioklecjana.
Figura świętego znajduje się między godłami Barcelony i Królestwa Aragonu. Sama balustrada została dodana w 1831 roku, aby ożywić fontannę.
Font de Santa Maria del Mar (1403)
Na pierwszy rzut oka ten kamienny budynek przy słynnej Katedrze Santa Maria del Mar nie przypomina fontanny. Nisko osadzone zawory z wodą dowodzą, że była ona pomyślana przede wszystkim dla koni. Dziś jest ona idealnym miejscem krótkiego wytchnienia dla zmęczonych zwiedzaniem turystów.
Dekorację stanowi okno z rozetą od strony kościoła oraz dwa maszkarony i herb Barcelony z drugiej strony. Trzecia ściana pozbawiona jest zdobień. Okolica ta była wcześniej uważana za dzielnicę arystokracji, a dziś jest często odwiedzana zarówno przez turystów jak i mieszkańców.
Font de la Casa de l'Ardiaca (XVI wiek)
Niedaleko barcelońskiej Katedry, na dziedzińcu jednego z domów znajduje się warta uwagi fontanna. Otaczające ją kolumny oraz schody prowadzące na taras na dachu, skąd rozciąga się widok na Dzielnicę Gotycką, tworzą bardzo malowniczą scenografię.
Niemal na każdym kroku napotkasz tu ciekawe detale: kolorowe ściany dekorowane wielobarwnymi ceramicznymi płytkami, bujna roślinność, zadbane wnętrza no i sama fontanna, którą możesz podziwiać również z góry.
2. Nowożytność
W tym okresie Barcelona, licząca juz ponad 100 tysięcy mieszkańców, stała się częścią Królestwa Hiszpanii. Były to burzliwe czasy pełne wojen, kryzysów i problemów ekonomicznych. To na ten czas przypadła między innymi wojna o hiszpańską sukcesję i katalońska rewolta. Niespokojny okres nie sprzyjał budowie fontann, stąd nie powstało ich wtedy zbyt wiele.
Font de Portaferrissa (1680)
Fontanna znajduje się na jednej z ulic odchodzących od Rabla, niedaleko dawnej bramy do miasta zwanej Portal de la Ferissa. Jej autor do dziś jest nieznany, pewne jest natomiast, że kolorowe dekoracje zostały dodane kilka wieków po jej powstaniu.
W 1959 roku Joan Guivernau dołożył ceramiczne płytki przybliżające życie miasta w XVIII wieku i historię samej fontanny, której autorem jest Pere Voltes. Postać unosząca się nad Barceloną to Joseph Oriol to hiszpański ksiądz katolicki.
3. XIX wiek
XIX wiek to zloty okres w historii Barcelony. Zniknęły mury obronne otaczające miasto i rozpoczał się czas szybkiego rozwoju gospodarczego. Zaproponowany przez Ildefonso Cerdá’ plan rozbudowy Barcelony (teren dzisiejszej dzielnicy Eixample) przyczynił się do szybkiego wzrostu liczby mieszkańców. Fontanny budowano już nie tylko dla zapewnienia wody pitnej, ale przede wszystkim w celu udekorowania miasta i dodania mu uroku. Wiele z widocznych dziś rzeźb pochodzi właśnie z tego okresu.
Font d'Hèrcules (1802)
Fontanna Herkulesa (nie należy jej mylić z Font d'Hèrcules autorstwa Gaudiego) to pierwsza w Barcelonie fontanna w kształcie pomnika. Wybudowano ja niedaleko Parku Ciutadella, podobnie jak trzy inne rzeźby poświęcone bogom greckim. Ze względu na zmiany zagospodarowania parku Fontanna Herkulesa została przeniesiona na Passeig de Sant Joan. Niestety pozostałe rzeźby nie miały tyle szczęścia i nie zostały zachowane.
Font de Neptú (1826)
Fontanna Neptuna została wzniesiona w 1826 roku niedaleko plaży Barceloneta, co wydaje się idealnym miejscem dla boga wody. Neptun dzierżący w dłoni trójząb przedstawiony jest na podwyższeniu, którego strzegą cztery sfinksy.
Sama lokalizacja pomnika zmieniła się trzy razy i ostatecznie trafił on na Plaça de la Merced, gdzie spogląda na Bazylikę la Merced. Początkowo pojawiły się głosy sprzeciwu, że bóg z rzymskiej mitologii nie powinien znajdować się naprzeciwko katalickiego kościoła, ale dziś już nikt nie zwraca na to uwagi.
Galceran Marquet (1851)
Pierwsza żeliwna fontanna - pomnik znajduje się na Plaça del Duc de Medinaceli w dzielnicy Ciutat Vella. Kiedyś plac ten nazywał się Skwerem Świętego Franciszka, jednak po pożarze z 1835 roku został odbudowany i została mu nadana nowa nazwa. Teren pod plac został podarowany przez księcia Medinaceli i to jemu dedykowano wzniesiony tu pomnik.
Rzeźba u szczytu żeliwnej kolumny przedstawia wojownika trzymającego w jednej ręce miecz, a w drugiej rozwinięty pergamin. U jego stóp znajduje się wypuszczających wodę czterech trytonów (pół ludzi, pół ryby) trzymających w dłoniach ogromne muszle.
Font del Geni Català (1856)
Ta ogromna fontanna pośrodku szerokiej alei to hołd dla markeza CampoSagrado, który odpowiadał za zapewnienie dostaw wody w czasie wielkiej suszy w Barcelonie. Cztery postaci na postumencie reprezentują cztery katalońskie prowincje, a cztery lwy to cztery rzeki: Ebro, Segre, Ter i Llobregat. Na samym szczycie znajduje się "Kataloński geniusz", nagi młodzieniec ze skrzydłami, trzymający w dłoni gwiazdę symbolizującą postęp.
Font de les Tres Gracies (1876)
Na słynnym Plaça Reial — niedaleko Ramblas, w sercu Dzielnicy Gotyckiej — znajduje się pomnik, który pierwotnie miał być hołdem dla Ferdynanda II Aragońskiego. Kiedy królowa Izabela II Hiszpańska odwiedziła Barcelonę w 1856 roku, pomnik nie był jeszcze gotowy, stąd w jego miejscu postawiono jedynie gipsowy prototyp. Nie przypadł on jednak do gustu mieszkańcom miasta, którzy szybko go zniszczyli. Ostał się wtedy tylko cokół, ale nie przetrwał on rewolucji z 1868 roku. Postanowiono więc zmienić koncepcję pomnika, który tym razem miast być zainspirowany "Trzema Gracjami": miłością, pięknem i przyjemnością. Jego autorem został Antoinne Durenne, który działał w oparciu o rysunki Louisa-Tulliusa-Joachima Viscontiego.
Wokół fontanny jest okrągły staw, przy którym można przysiąść na chwilę i chłonąć atmosferę tego miejsca. Woda wypływa z samej góry fontanny, a dodatkowa płyta chroni trzymające się za ręce Gracje przez zmoczeniem.
4. Wystawa Światowa w Barcelonie w 1888 roku
Barcelona uległa dużym przeobrażeniom przy okazji przygotowań do Wystawy Światowej w 1888 roku. Kulturalne, ekonomiczne i społeczne przemiany przyniosły miastu dobrobyt i na stałe odmieniły jego oblicze.
Kaskada w Parku Ciutadella (1875-1888)
Po tym jak król Filip V podbił Barcelonę w czasie Wojny o Sukcesję, zdecydował się wybudować tu największą w Europie fortecę, która była częścią planu podporządkowania sobie miasta. Budowla z czasem stawała się coraz bardziej znienawidzona przez mieszkańców, a w 1868 roku została całkowicie zniszczona.
Na jej miejscu, w latach 1875 - 1888, został stworzony piękny park, który do dziś uważany jest za jedną z największych atrakcji Barcelony. Znajdująca się tu fontanna z wodospadem została zaprojektowana przez Josepa Fontserè, który korzystał z pomocy A. Gaudiego. Majestatyczna budowla kształtem nawiązuje do łuku triumfalnego z dwoma pawilonami po bokach. Szerokie schody pozwalają z bliska podziwiać architektoniczne detale i precyzję wykonania rzeźb, nad którymi pracowali najlepsi artyści. Amfitryta, Neptun, Leda czy Danae to tylko kilka postaci, którym warto przyjrzeć się bliżej.
Font de Canaletes (1892)
Źródełko zlokalizowane na samej Las Ramblas, gdzie codzienne przewijają się tłumy turystów. Jest to popularny punkt spotkań dla turystów, wycieczek szkolnych, a przede wszystkim dla fanów FC Barcelony. Jeśli chcesz zrobić sobie tutaj zdjęcia, przygotuj się, że będziesz musiał poczekać, bo niestety zwykle są tu tłumy. Nam zrobienie przyzwoitych zdjęć zabrało naprawdę sporo czasu.:)
Fontanna powstała w 1892 roku w oparciu o projekt Pere Falquesa. Pierwotnie czerpała wodę z magazynów w wieży San Severo (wchodzącej w skład murów obronnych), które służyły do zaopatrzenia w wodę okolice Las Ramblas i Ravalu. Wraz ze zniszczeniem murów w XIX wieku, dawna fontanna zniknęła, a w jej miejsce zamontowano dwa tymczasowe źródełka. W 1888 roku zapadła decyzja o stworzeniu tutaj nowej fontanny i to właśnie Canaletes, jakie znamy dziś.
5. XX wiek
Fontanna smoka w Parku Güell (1902-1914)
W 1914 roku ukończono prace w Parku Güell, których autorem był Antoni Gaudi, a sponsorem Eusebi Güell. Schody oraz kolorowe rzeźby funkcjonujące jako fontanny stały się symbolami tego miejsca i reprezentacją Krajów katalońskich (Països Catalans).
Doctor Robert (1910)
Fontanna to pomnik poświęcony katalońskiemu lekarzowi Bartomeu Robertowi. Początkowo był on zlokalizowany na Plaça de la Universidad, jednak w czasie dyktatury Franco został usunięty i schowany w magazynie. Ponownie wystawiono go w 1977 roku w nowej lokalizacji: na Plaça de Tetuan w dzielnicy Eixample. Podstawą pomnika jest fontanna z wyrytą nazwą oraz datami urodzin i śmierci doktora Roberta. Rzeźby w przedniej cześci wykonane są z brązu i reprezentują wszystkich ludzi: od robotników po lekarzy. Na samym szczycie stoi doktor Robert, któremu pocałunek składa Chwała. .
Fontanny w dzielnicy Eixample
W drugim i trzecim dziesięcioleciu XX wieku na terenie Eixample pojawiło się bardzo wiele mniejszych fontann, co było efektem kilku konkursów na najciekawsze projekty w zakresie takiej małej architektury miejskiej. Na naszych zdjęciach możesz zobaczyć cztery ciekawe przykłady: Font de la Granota, Font del Trinxa, Font de la Tortuga oraz Font de la Palangana.
6. Wystawa Światowa w Barcelonie w 1929 roku
Kolejna duża wystawa organizowana w Barcelonie, tym razem w okolicach Montjuïc. Z tej okazji powstało kilka fontann i pomników, które do dziś są popularnymi atrakcjami turystycznymi.
Fontanna na Plaça Espanya (1929)
Monument zaprojektowany został przez Josepa Marię Jujola stał się jedną z najważniejszych realizacji z okazji Wystawy Światowej w Barcelonie w 1929 roku. Zawiera onl liczne elementy nawiązujące do hiszpańskiej kultury, a pomniejsze rzeźby wykonane przez różnych artystów reprezentują idee takie jak sztuka, heroizm czy religia.
Magiczna Fontanna na Montjuïc
Zdecydowanie najbardziej znana i najczęściej odwiedzana fontanna w Barcelonie, położona u stóp Palau Nacional na Montjuic. Zaprojektowana została przez Carles Buïgasa właśnie z okazji Wystawy Światowej.
Cztery kolumny widoczne na zdjęciu powyżej symbolizują cztery pasy na katalońskiej fladze. Zostały one zniszczone w 1928 roku, ale w 2010 roku odnbudowano je.
Trzy tysiące osób pracowało nad realizacją projektu Buïgasa i udało się go ukończyć prawdziwym rzutem na taśmę, bo na dzień przez ekspozycją. W trakcie Wojny Domowej w Hiszpanii fontanna została poważnie uszkodzona, jednak po jej zakończeniu została odbudowana. W latach 80-tych do pokazu fontann dołączono muzykę, a w związku z przygotowaniami do Igrzysk Olimpijskich przeprowadzono modernizację. Dziś spektakle Magicznej Fontanny to jednak z atrakcji turystycznych w Barcelonie; co ciekawe, można je podziwiać za darmo.
Font dels Sis Putti (1926)
Plaça de Catalunya również bardzo skorzystała przy okazji przygotowań do wystawy i od tamtego czasu stała się jednym z najważniejszych placów w Barcelonie. W 1927 roku przeprowadzono konkurs, w wyniku którego na placu pojawiło się 28 rzeźb, w tym Font dels Sis Putti autorstwa Jaume Otero. To fontanna z wodospadem zdobiona figurkami sześciu cherubinów: czterech wokół fontanny i dwóch nad górnymi łukami. Całość ma przedstawiać narodziny Wenus.
7. Okres przed Wojną Domową i dyktatura Franco
Font del Carme (1931)
Fontanna Carmen (Font del Carme) jest jedyną wzniesioną w najbardziej niestabilnych czasach w Hiszpanii, czyli w okresie poprzedzającym wybuch Wojny Domowej i późniejszej dyktatury. Znajduje się ona na jednej ze ścian szkoły Milà i Fontanals, a jej styl przywodzi na myśl neogotyk. Wodę pierwotnie wypluwały trzy maszkarony; dopiero później pojawiły się krany. Pozostałe zdobienia można znaleźć po bokach oraz na samym szczycie fontanny.
Passeig de Gràcia Fountain (1952)
W 1952 roku na skrzyżowaniu słynnej alei Passeig de Gràcia z Gran Vía pojawiła się monumentalna fontanna autorstwa Josepa Soterasa. Miała ona na celu uregulowanie ruchu ulicznego w tym miejscu oraz ozdobienie tego centralnego punktu miasta. Dziś w jej okolicach znajdują się sklepy popularnych sieciówek takich jak H&M i Zara.
Fontanny na Plaça de Catalunya (1959)
W 1959 roku Fernando Espiau Seoane zaprojektował dwie ogromne fontanny na Plaça de Catalunya. Nocą obie są malowniczo oświetlone.
8. Igrzyska Olimpijskie
Igrzyska Olimpijskie organizowane w Barcelonie w 1992 roku miały ogromny wpływ na rozwój miasta i przyczyniły się do zrewitalizowania znacznych jego obszarów. Z oczywistych względów najwięcej fontann i rzeźb pojawiło się w okolicach portu, na Montjuïc oraz w dzielnicy Poblenou.
Osiem fontann przedstawiających młodych chłopców grających w wodzie wykonał rzeźbiarz Juan Bordes. Te widoczne na kolażu powyżej to Capbussament w Poblenou, Pilota na Avinguda del Paral·lel oraz Busseig na Avinguda de Xile.
9. Czasy najnowsze
XXI wiek jak do tej pory nie przyniósł wielkich zmian w mieście. Barcelona nastawiona jest wciąż na innowacje i rozwój, jednak lokalna architektura w zakresie rzeźby i miejskich dekoracji nie może się pochwalić wyjątkowymi realizacjami. Warto jednak wspomnieć o projekcie Forum Kultury z 2004 roku, w ramach którego odmieniona została cała okolica i powstało w niej wiele placów, skwerów i parków.
Plaça de Lesseps
Ta fontanna dedykowana jest Ferdinandowi de Lesseps, francuskiemu inżynierowi, który stworzył projekt kanału łączącego Morze Śródziemne z Morzem Czerwonym. Jego zasługi są jednak większe, a to dlatego że oferował on schronienie osobom uciekającym w trakcie walk, których kulminacyjnym punktem było bombardowanie Barcelony w 1842 roku.
Projekt tego pomnika był mocno krytykowany przez okolicznych mieszkańców, którzy określali go m.in. jako zimny, surowy i agresywny. Sam plac pełni jednak kilka ważnych funkcji, stąd nie było mowy o zmianie jego zabudowy.
Wiedziałeś, że fontanny w Barcelonie mają tak bogatą historię i że warto poświęcić im chwilę uwagi? Są one ciekawym świadkiem przeobrażeń miasta na przestrzeni dziejów, a ich losy zainteresują nie tylko prawdziwych pasjonatów. Która fontanna stała się Twoja ulubioną? Podziel się z nami komentarzem!
