Top 20 dań katalońskiej kuchni

Pochodzenie katalońskiej kuchni

Katalońska kuchnia powstała na styku różnych kultur basenu Morza Śródziemnego. Korzystne położenie geograficzne regionu ułatwiło w przeszłości handel z Rzymianami, Fenicjanami i Grekami. Dziś widać w niej wpływy francuskie, włoskie i greckie, ale także arabskie i żydowskie.

Typowe katalońskie dania to często mieszanka owoców morza i produktów z gór (nazywanych tutaj "mar i muntanya"). Barcelona położona jest właśnie między morzem i górami, stąd to idealne miejsce na próbowanie tego typu kuchni, a dodatkowym plusem jest szeroki dostęp do świeżych produktów.

Jedną z charakterystycznych cech katalońskiej kuchni jest udane połączenie słodkiego i słonego smaku. Wiele dań ma w przepisie miód, cynamon, migdały czy suszone owoce.  

Katalońskie specjały obfitują w warzywa, ryby i mięso, a do ich przygotowania wykorzystuje się wysokiej jakości oliwę z oliwek. Jak można się spodziewać, wiele dań smakuje najlepiej w towarzystwie dobrego wina. 

W tym wpisie skupiamy się na najlepszych typowych daniach, których musisz spróbować w Katalonii. Tej tematyce poświęcony jest również drugi nasz artykuł, z którym również warto się zapoznać:

• Top 10 dań do spróbowania w Barcelonie. Lucia Parpaglioni 16 sty 2015 Dania, których obowiązkowo musisz spróbować w Barcelonie
  

Top 20 dań katalońskiej kuchni

Calçotada

Calçots to rodzaj cebuli charakterystycznej dla południowej Katalonii. Są długie, słodkie i łagodne w smaku, a do ich przyrządzenia potrzebny jest grill. Przed jedzeniem należy usunąć zewnętrzną warstwę, a środek zamaczać w sosie romesco."Calçotadas", czyli spotkania przy grillu z cebulkami są mocno zakorzenione w katalońskiej tradycji. 

Calçots na grillu

Conill amb cargols

Ten kataloński królik jest przygotowywany w mocno pachnącym sosie ze ślimakami. To raczej wyrafinowane dane, przygotowywane przy okazji lokalnych uroczystości. Jest też idealnym pomysłem na rozgrzewające dane w zimowy wieczór.

Królik w sosie ze ślimakami

Sarsuela

Pierwotnie danie barcelońskiej burżuazji. Do jego przygotowania potrzebna jest wysokiej jakości ryba wyłowiona tego samego dnia, a ze względu na jej cenę jest to danie serwowane w niedzielę lub święta. Ryba gotowana jest w oliwie z oliwek, a potem doprawiona sosem pomidorowym, zwanym w Katalonii jako sofregit oraz cebulą, czosnkiem, pietruszką, papryką lub szafranem. Na koniec dodawane są różne skorupiaki.

Lokalna specjalność z rybą i małżami

Suquet of peix

Suquet of peix (po katalońsku "gulasz rybny") to lokalna wersja zupy rybnej, czyli bouillabaisse. Jest to typowe dane barcelońskiej kuchni, a do jego przygotowania wykorzystać można różne gatunki ryby oraz krewetki  i małże. Za pomarańczowy kolor odpowiada dodatek szafranu. Danie serwowane jest z pokrojonymi ziemniakami.

Gulasz rybny

Fideuà

Fideua pochodzi z Walencji, ale z czasem dotarła także do Katalonii. Możną ją łatwo porównać do paelli, tylko zamiast ryżu jej bazą jest drobny makaron (vermicelli) gotowany w rybnym rosole. Najczęściej wykorzystuje się krewetki i kurczaka, jednak są również wersje z mątwą lub kałamarnicą. Fideua najlepiej smakuje z mocno czosnkowym sosem aioli lub zwykłą cytryną.

Paella z makaronem

Escudella i carn d'olla

Lokalny gulasz jest popularnym zimowym daniem w Katalonii. Do jego przygotowania potrzebna jest wołowina, cielęcina i kurczak oraz warzywa (ziemniaki, marchewki, ciecierzyca); wszystko gotowane w jednym garnku. Pierwotnie zwyczajowo jadło się najpierw escudella (rosół), a potem carn d'olla (część mięsna).

Lokalny gulasz

Arròs negre

Kolejne danie z Walencji, które serwowane jest także w Katalonii. Do jego przygotowania potrzebny jest ryż oraz mątwa (sepia), której barwnik nadaje czarny kolor. Arros negre (czarny ryż) jest serwowany najczęściej w towarzystwie innych skorupiaków (krewetek, małży). 

Ryż z sepią

Faves ofegades (bób po katalońsku)

To danie tworzą fasola, bekon, biała i klasyczna kiełbasa, świeży groszek i liście mięty. Wszystko możliwie świeże i przygotowane na krótko po zebraniu, by zapewnić miękkość i aromat.

Strączki po katalońsku

Bacalla a la llauna

Przepis charakterystyczny dla Barcelony. Kawałki dorsza (bacallà) są smażone na patelni, a potem przekładane na talerz (llauna) i zapiekane w piekarniku. Ryba polewana jest sosem zrobionym na bazie startego czosnku, pieczonej czerwonej papryki, chilli, pomidorów, liści laurowych i białego wina.

Smażone kawałki dorsza

Bacallà amb panses i pinyons

Do przygotowania tego katalońskiego przysmaku potrzebny jest dorsz doprawiony rodzynkami i orzeszkami piniowymi oraz sos pomidorowy z jajkiem ugotowanym na miękko. Niektórzy dodają jeszcze smażoną czerwoną paprykę lub białe wino. Kluczem do sukcesu jest jednak dobrej jakości ryba. 

Dorsz w sosie pomidorowym z rodzynkami

Tiro' amb naps

Kataloński specjał charakterystyczny dla Wszystkich Świętych, do przygotowania którego potrzebna jest kaczka i specjalny gatunek rzepy rosnący jedynie w Pirenejach. Duże znaczenie dla końcowego efektu ma długie marynowanie w czosnku, cebuli i białym winie.

Duck with turnips

Coca de recapte

Katalońskie słowo "recapte" odnosi się do zapasów produktów do jedzenia i resztek pozostałych po świątecznych daniach. Coca de recapte to katalońska wersja pizzy. Cebule, bakłażany, papryki, pomidory i papryka, a czasem również tuńczyk czy sardynki wykładane są na podpieczoną masę.

Katalońska kuzynka pizzy

Fricandó

Fricando to jedno z nielicznych katalońskich dań, które swoje źródła ma w mieście, a nie na wsi. Pokrojona na drobne kawałki wołowina dusi się w sosie z posiekanych suszonych owoców i pieczarek.

Wołowina z pieczarkami w sosie

Botifarra amb mongetes

"Botifarra"to katalońska kiełbaska, która akurat w tym przepisie serwowana jest z białą fasolką. To bardzo proste, a jednocześnie sycące danie, które zyskało sporą popularność w restauracjach w XIX wieku. 

Kiełbasa i biała fasola

Espinacs amb panses and pinyons

Danie, którego źródła sięgają Średniowiecza, a które i dziś cieszy się sporą popularnością. Przepis w tym przypadku jest wyjątkowo prosty. Szpinak gotowany jest w słonej wodzie, a do doprawienia potrzeba orzeszków piniowych, rodzynek, szynki i czosnku.

Szpinak z rodzynkami i szynką

Peus de porc estofat

Peus de porc estofat to nadziewane duszone nóżki cielęce wolno gotowane w sosie z drobno posiekaną cebulą, czosnkiem, liściem laurowym i winem. Ziemniaki i groszek mogą być podawane jako dodatek. W zależności od pory roku w przepisie pojawiają się również pieczarki.

Duszona wieprzowina

Cassola del tros

Danie bardzo charakterystyczne dla miasteczka Juneda. To gulasz z królika, confitu wieprzowego i ślimaków z dodatkiem ziemniaków, szpinaku i grillowanych papryk. Obecnie funkcjonuje bardzo wiele wersji tego przepisu, jednak w wersji pierwotnej i oryginalnej pojawia się wyłącznie wieprzowina, a danie przygotowywane jest w glinianym naczyniu.

Królik, wieprzowina i ślimaki w gulaszu

Mariscada

Owoce morze smakują doskonale w wielu regionach Hiszpanii i Katalonia nie jest tu wyjątkiem. W Barcelonie i okolicach langusty i krewetki są najczęściej wrzucane na patelnię z oliwą z oliwek i czosnkiem, co doskonale podkreśla ich smak. Owoce morza to danie serwowane najczęściej przy okazji świat i ważnych uroczystości. .

Owoce morza

Daurada a la sal

Pyszna ryba, która przed przyrządzeniem obtaczana jest grubą warstwą soli. Dzięki temu upieczona ryba pozostaje soczysta i aromatyczna.

Dorada w soli

Cargols a la llauna

Jedno z najbardziej charakterystycznych dań katalońskiej kuchni. Szczególną popularnością cieszy się w Leidzie, gdzie corocznie od 1980 roku odbywa się Aplec del Cargol, kulinarna impreza poświęcona ślimakom. Ich przyrządzenie nie jest skomplikowane; potrzebny jest do tego grill lub piekarnik oraz sól, olej i chilli. Gotowe ślimaki serwowane są z sosem romesco lub aioli.

Ślimaki pieczone są na grillu lub w piekarniku

Katalońskie sosy

Romesco

Sos z Tarragony przyrządzany z pomidorów, suszonego chleba, prażonych migdałów, czerwonej papryki, czosnku, octu, ziół i przypraw.

Picada

Sos przygotowywany z migdałów, czosnku, orzechów piniowych, orzechów włoskich, orzechów laskowych, chleba i pietruszki, rozrobionych w moździerzu z dodatkiem oleju.

Sofregit

Sos z pomidorów i posiekanej cebuli usmażony na oliwie z oliwek.

Allioli

W Katalonii robiony jest z oliwy oliwek i czosnku, bez żółtka jajka. Sos ten jest częstym dodatkiem do gorących dań.

Nazwa "allioli" wzięła się od podstawowych składników sosu: "czosnek i olej" to po katalońsku "all i oli".

Restauracje w Barcelonie serwujące katalońską kuchnię

Warto jest wybrać się co najmniej raz do dobrej restauracji w Barcelonie serwującej tradycyjną katalońską kuchnię. Pozwoli Ci to odkryć lokalne specjały, a przy okazji dowiedzieć się więcej o katalońskiej kulturze, której gastronomia jest ważną częścią.

Restauracja 7 Doors od środka

7 Doors

Dzielnica: Barceloneta

Jedna z najstarszych restauracji w Barcelonie, znajdująca się w eleganckim budynku z XIX wieku.

Można tu znaleźć duże porcje dań lokalnej kuchni: homara, różne paelle (małże, królik, ślimaki), wiele owoców morza i bogatą ofertę mięs.

Rezerwacje przyjmowane są tylko na część stolików, stąd dobrze jest przyjść w miarę wcześnie.

Can Vilaró

Dzielnica: Sant Antoni

Tradycyjne katalońskie domowe jedzenie. To restauracja z duszą, która ma liczne grono stałych klientów.

Can Vilaro znajduje się naprzeciwko targu Sant Antoni, a w jego menu są m.in. "escudella", "fideuà a la cassola", strączki z kiełbasą, jagnięcina itp.

Możesz tu również znaleźć dania, których ciężko spróbować w barcelońskich restauracjach np. dorsza w soli z warzywami i sosem pomidorowym, grillowane foie gras czy "arroz a la cubana" (ryż z sosem pomidorowym i jajkiem sadzonych na wierzchu).

Jedz tam, gdzie jedzą mieszkańcy!

The Havana

Dzielnica El Raval

Restauracja czynna od 1897 roku, która niezmiennie specjalizuje się w katalońskiej kuchni. Obecnie lokal prowadzony jest przez dwie siostry i ich rodziny. Sympatyczna atmosfera i ciepłe przyjęcie przyciągają tu wielu stałych gości.

Menu to przede wszystkim tradycyjna kuchnia katalońska. Znajdziesz tu smażone kalmary, flaki, klopsiki z sepią, karczochy i bakłażany.

Polecamy szczególnie katalońskie cannelloni, nadzienie i beszamel są przepyszne! A słodki deser w postaci "crema catalana" i bogata oferta win i będą e idealnym dopełnieniem obiadu lub kolacji.

Agut

Dzielnica: El Gòtic

Tradycyjna kuchnia dla smakoszy, wyjątkowe otoczenie i świetny serwis to trzy elementy charakteryzujące ten lokal. Ściany pokryte obrazami przywołują na myśl galerię sztuki.

W Agut serwowane są dania, które trudno znaleźć w innych restauracjach takie jak żabie udka czy móżdżki cielęce.

Domowe desery wyglądają pięknie i pysznie smakują, a karta win zadowoli nawet najbardziej wymagających.

Can Boneta

Dzielnica: Eixample Esquerre

Kolejny lokal, tym razem blisko Rambli, dla chcących spróbować tradycyjnych katalońskich dań. Za kuchnię odpowiada rodzina Boneta, a Joan Boneta (były architekt, który wybrał karierę kucharza) stoi za projektem tego niezwykłego miejsca.

Możesz tu napić się salmorejo (wariacji na temat gazpacho), spróbować świeżych warzyw z ogrodu, zjeść dorsza z ratatouille lub makaron z boczkiem i pieczarkami.  

Nie znajdziesz tu popularnych krokietów ani typowych tapas, ale za to odkryjesz, jak ciekawe i kreatywnie połączone mogą być lokalne przystawki.

W porze lunchu oferowane jest specjalne menu i to właśnie wtedy szczególnie polecamy się tam wybrać.

Jeśli jednak nie wyobrażasz sobie wyjazdu do Barcelony bez spróbowania tapas, z poniższego artykułu dowiesz się, gdzie szukać 5 najlepszych lokali.

• Top 5 restauracji tapas w Barcelonie! Jerry Kiefer 02 lut 2014 Odkryj naszą listę Top 5 barcelońskich restauracji tapas dla wtajemniczonych.
  

Typowe katalońskie produkty

Katalonia może się pochwalić wieloma produktami, które objęte są unijnym systemem ochrony regionalnych produktów rolnych. Oznaczenia "Chroniona nazwa pochodzenia" (Protected Designation of Origin - PDO) i "Chronione Oznaczenie Geograficzne" (Protected Geographical Indication - PGI) są gwarancją jakości i autentyczności kupowanych wyrobów. By otrzymać takie oznaczenie, dany produkt musi być bowiem związany z miejscem wytwarzania.

Katalońskie produkty z oznaczeniem PDO

• Ryż z Delty Ebro
• Różne rodzaje oliwy z oliwek (Empordà, Terra Alta, Baix Ebre i Montsià)
• Orzech laskowy z Reus
• Gruszka z Lleidy
• Masło i ser z L'Alt Urgell i La Cerdanya
• Fasola ganxet
• Fasolka Santa Pau

Katalońskie produkty z oznaczeniem PGI

• Klementynki z Terres de l'Ebre
• Ziemniaki z Prades
• Calçot z Valls
• Nugat z Agramunt
• Cielęcina z Pirenejów
• Wiejski chleb
• Kiełbasa z Vic
• Kurczak z Prat
• Jabłka z Girony

Smacznego!