Antonio Gaudi
Zanim opowiem o samej Casa Batlló, chciałbym poświęcić trochę miejsca jej twórcy. Jeśli bowiem zależy Ci, aby w pełni wykorzystać czas zwiedzania i wychwycić ukryte znaczenia zastosowanych tu rozwiązań, musisz wiedzieć więcej o życiu i twórczości A. Gaudiego.
Antonio Gaudi jest najbardziej znanym katalońskim architektem i najwybitniejszym przedstawicielem modernizmu w architekturze. Jego talent i wyobraźnia zachwycają kolejne pokolenia i ściągają do Barcelony miłośników jego twórczości.
Gaudi - geniusz architektury
Przełom XIX i XX wieku był okresem intensywnego rozwoju Barcelony. Przedstawiciele lokalnej klasy średniej coraz częściej decydowali się na opuszczenie rodzinnych majątków i przeprowadzkę do centrum miasta. Budowane na ich zlecenie domy miały odzwierciedlać ich pozycję, status finansowy i gust.
Dążenie do indywidualizmu w tym zakresie wspierane było przez władze Barcelony, które co rok przyznawały nagrody najlepszym projektom realizowanym w mieście. Gaudi zdecydowanie wykroczył poza ramy modernizmu, co pozwoliło mu się wyróżnić i zyskać status ambitnego i nieszablonowego architekta. Swoją drogą, czy wiedziałeś, że Gaudi był obrońcą katalońskiego języka i kultury?
Od kilku dekad trwają starania na rzecz beatyfikacji Gaudiego. Była nadzieja, że w 2015 roku papież Franciszek podpisze dekret o heroiczności cnót Gaudiego, który otwierałby drogę do beatyfikacji, a w dalszej perspektywie do kanonizacji. Tak się jednak nie stało i stosowne decyzje dalej nie zapadły. Stowarzyszenie na rzecz beatyfikacji Gaudiego nie traci jednak nadziei, że kataloński geniusz zostanie patronem architektów.
Rola Casa Batlló w życiu Gaudiego
Budowa Casa Batlló była kamieniem milowym w twórczości Gaudiego. Odciął się on w tym projekcie od dominujących wtedy stylów i zaczął podążać ścieżką wyznaczoną wyłącznie granicami jego wyobraźni. Zaangażowani w budowę robotnicy często nie rozumieli wizji Gaudiego, który musiał wyjaśniać im znaczenie poszczególnych elementów
Życie zawodowe Gaudiego przełożyło się także na jego prywatność. Oddany architekturze Gaudi nigdy się nie ożenił, choć wiadomo, że w jego życiu była jedna ważna kobieta. Pepeta Moreu, nauczycielka z katalońskiej miejscowości Mataro, nie odwzajemniła jednak jego uczuć, a odrzucony Gaudi znalazł ukojenie w architekturze i wierze katolickiej.
Casa Batlló Gaudiego
Casa Batlló została zbudowana w 1877 roku, a następnie gruntownie przebudowana przez Gaudiego w latach 1904-1906 na zlecene potentata branży tekstylnej Josepa Batlló i Casanovy.
Antonio Gaudi postanowił prawie całkowicie przebudować pierwsze piętro i antresolę. Ponadto architekt, któremu przydzielono niemały jak na tamte czasy budżet, ukończył strych, piwnicę i piękny taras na dachu.
Symbolika Casa Batlló
Casa Batlló jest symbolicznym nawiązaniem do legendy o św. Jerzym (Sant Jordi), patronie Katalonii. Łuskowata fasada jest ciałem smoka, balkony oczodołami, a wieża to włócznia rycerza, którą uśmiercił on bestię.
Casa Battló czy Casa Batlló? Wiele osób niepoprawnie zapisuje nazwisko rodziny - właścicieli domu, od której wzięła się nazwa tego wyjątkowego projektu Gaudiego. Zapamiętaj, że dom nazywa się Casa Batlló. Drugim problemem jest poprawna wymowa tej nazwy. Możesz ją sprawdzić tutaj.
Jakie materiały wykorzystał Gaudi?
Gaudi pracował bez planu budowy, więc musiał stale nadzorować robotników i przygotowywać rysunki, aby tłumaczyć im, jak wykonać poszczególne elementy budynku. Kataloński architekt był pragmatykiem - do przebudowy Casa Batllo często używał odpadów i pozostałości z innych obiektów budowanych w Barcelonie, a tym samym racjonalnie gospodarował materiałami.
Nieodłączną cechą dzieł Gaudiego są drobne płytki tworzące niesamowite mozaiki. Są one najczęściej ułożone we wzory nawiązujące do natury i jej harmonii.
Wnętrza Casa Batlló
Antonio Gaudi zmodyfikował rozkład pomieszczeń, rozbudował patio, a zwykłe wnętrza przemienił w prawdziwą architektoniczną perełkę. Projekt katalońskiego architekta charakteryzuje jednak nie tylko wyjątkowa wartość artystyczna, ale także wyjątkowa funkcjonalność każdego elementu wnętrza. Źródłem jego inspiracji była przyroda i jej harmonia. Wystarczy wejść do środka, by zobaczyć, jak sprawnie Gaudi połączył mądrości płynące z natury i wymogi techniczne realizowanego projektu w zakresie m.in. ergonomii mebli, wentylacji i światła. Dało to impuls do powstania nowego trendu w architekturze, w którym dużą rolę odgrywał inżynieryjny pragmatyzm.
Wnętrza Casa Batlló
Zaczynamy wycieczkę, w której zobaczysz najważniejsze elementy wnętrz w Casa Batlló.:
- Schody w Casa Batlló;
- Dach smoków;
- Główne piętro;
- Balkony;
- Poddasze;
- Dach
- Fasada Casa Batlló.
Schody w Casa Batlló
Pierwszą rzeczą, jaką zobaczysz, są szerokie drewniane (dębowe) schody prowadzące na piętro. Podobnie jak w całym domu na schodach nie ma linii prostych, a one same wyglądają jak szkielet starożytnego zwierzęcia. Warto zwrócić uwagę na ergonomiczne poręczne dopasowane kształtem do ludzkiej dłoni.
Gabinet w Casa Batlló
Wchodząc po schodach, trafisz do dziwnego pokoju z kominkiem i ławką. Wycięcie w ścianie ma kształt grzyba i już na pierwszy rzut oka wydaje się wyrafinowanym rozwiązaniem architektonicznym. Pokój pełnił funkcję gabinetu, w którym pracował Josep Batlló.
Zwróć szczególną uwagę na drzwi gabinetu. Są one wyposażone w system wentylacji inspirowanymi rybimi skrzelami.
Główne piętro Casa Batlló
Następnie dotrzesz do najważniejszego i najbardziej charakterystycznego pokoju w Casa Batlló, którego znakiem rozpoznawczym są witraże. Pokój jest pełen morskich elementów, wspomniane witraże pomagają rozpraszać światło, a spiralny kształt sufitu przypomina ruch wody w wirze. Okna wychodzą na Passage of Gracia, stąd były pomyślane jako swoista wizytówka pokazująca majątek właściciela domu. Witraże, na dole bardzo jasne, stopniowo stają się coraz ciemniejsze, co wpływa na sposób, w jaki w pomieszczeniu rozprasza się światło.
Budując dom, Gaudi kierował pracą z ulicy. Jako plan budowy wykorzystał rysunki i model gipsowy.
Patio w Casa Batlló
Idąc dalej przez dom, trafisz na wewnętrzny dziedziniec Casa Batlló. Nie jest on tak imponujący jak fasada, ale mimo to warto poświęcić mu trochę miejsca. Zwróć uwagę na architekturę i wczuj się w rolę mieszkańca domu, który mógł w patio pić poranną kawę.
Gaudi dziś byłby uznany za zwolennika "ekobudownictwa". Metalowe elementy na balkonie są bowiem wykonane z materiałów niewykorzystanych na innych budowach w mieście.
Klatka schodowa
Następnie dojdziesz do schodów prowadzących na wyższe piętra. Klatka schodowa oddzielona jest szkłem dającym efekt powierzchni wody. Zaangażowany również w dekorację wnętrz Gaudi długo łamał sobie głowę, jak uzyskać zrównoważony rozkład światła. Architekt stworzył specjalny efekt światłocienia, używając różnych odcieni płytek ceramicznych. Dachówka przechodzi od śnieżnobiałej do łagodnego niebieskiego, a następnie do jasnego lazuru.
To ważne rozwiązanie nie tylko dekoracyjne, ale również inżynieryjne - światło przenika do dużych okien pomieszczeń, a jednocześnie jest szybem wentylacyjnym. Bliżej dolnych pięter okna stają się większe, dzięki czemu wchodzi przez nie więcej światła. Okna budynku zostały zaprojektowane w taki sposób, aby uzyskać jak największe oświetlenie i jednoczeście skuteczną naturalną wentylację budynku. Jest to świetny przykład pokazujący potęgę talentu Gaudiego , jego pragmatyzm i umiejętność łączenia rozwiązań z zakresu inżynierii i dekoracji wnętrz.
Casa Batllo jest pełna tajemniczych elementów, sekretnych znaczeń i unikalnych pomysłów Gaudiego. To budynek, który naprawdę inspiruje.
Wchodząc na górę, trafisz na przedostatnie piętro, gdzie znajdują się spiżarnie i pralnie. Będąc tutaj, zwróć uwagę, jak Gaudi optycznie powiększył tę przestrzeń.
Poddasze w Casa Batlló
Czas na strych budynku - niesamowitą przestrzeń, wspartą łukami jak ze średniowiecznej katedry, do stworzenia której Gaudi zainspirował się żebrami wieloryba. Udało mu się w ten sposób równomiernie rozłożyć ciężar całego dachu i uzyskać wrażenie większej przestrzeni.
Na poddaszu jest balkon, gdzie możesz sobie zrobić pamiątkowe zdjęcie (dodatkowo płatne), które otrzymasz w specjalnym pudełku.
Winda w Casa Batlló
I na koniec wisienka na torcie, czyli winda w Casa Batlló. Zakończ swoją wizytę, zjeżdżając wyjątkową windą udekorowaną drewnem, która świetnie wpisuje się w klimat panujący w Casa Batllo.
Dach Casa Batlló
Oczywiście można także spędzić trochę czasu na dachu Casa Batlló, podziwiając widok na Passeig de Gracia. Możesz nawet dotknąć słynnego smoka na dachu ...
Dach smoków w Casa Batlló
Taras - centrum wszechświata Gaudiego i przestrzeń skierowana ku niebu Barcelony. Dachy budynków były dla Gaudiego tym, czym są dla kapelusze: miały odzwierciedlać osobowość swojego "pana". Kształt dachu przypomina grzbiet smoka. Wieżana dachu domu, zwieńczona krzyżem św. Jerzego, to nawiązanie do włóczni, którą rycerz pokonał smoka. Końce krzyża wieży przedstawiają świętych.
Więcej o "smokach w Barcelonie" przeczytasz w naszym artykule.
Taras w Casa Batlló
Taras Casa Batlló to otwarta przestrzeń, w której oprócz pięknych widoków na Passeig de Gracia znajdziesz wejście do pokoju i kominy. W pokoju, który wcześniej służył do gromadzenia wody, znajduje się teraz mała fontanna inspirowana naturą.
Kominy zaś pogrupowane są w taki sposób, że stały się ozdobą domu i małym dziełem sztuki, mimo że ich główną funkcją jest wentylacja.
Fasada Casa Batlló
Aby nadać realizowanemu projektowi wyjątkowy charakter, Antonio Gaudi całkowicie zmienił elewację domu, jednak, jak wspomniałem wcześniej, zdecydował się zachować oryginalną strukturę budynku. Architekt przebudował kompletnie dwie fasady. Jedną z nich, wychodząca na Passeig de Gràcia, to jeden z najbardziej rozpoznawalnych widoków w Barcelonie, a druga widoczna jest tylko z dziedzińca domu (a aby dostać się na patio, trzeba kupić bilet do Casa Batlló).
Casa Batlló był przełomowym projektem z punktu widzenia wykorzystania kreatywnej architektury i dobrym przykłądem na to, że w w swoich pracach Gaudi skupiał się nie tylko na kwestiach estetycznych, ale również technicznych i praktycznych. Sposób, w jaki tego dokonał w Casa Batlló, budzi podziw do dziś.
Casa Batlló z zewnątrz
Przyglądając się Casa Batlló z zewnątrz, warto zwrócić na dwa istotne motywy:
- Fasada przypomina wodę, w którą wrzucono kamień, co jest nawiązaniem do obrazu Moneta "Staw z nenufarami". Ceramiczne kręgi i wielobarwne odłamki szkła zmieniają kolor fasady, gdy są oświetlone porannym słońcem, mieniąc się wszystkimi kolorami tęczy. Gaudi osobiście doglądał pracę i wskazywał, jak dokładnie rozmieścić kolory. Warto wspomnieć, że na fasadzie nie ma linii prostych.
- Powszechnie uzaje się, że z zewnątrz Casa Batllo przypomina wielkiego smoka, którego św. Jerzy, patron Katalonii, uśmiercił włócznią. Nawiązaniem do włóczni ma być wieża na dachu domu, zwieńczona krzyżem św. Jerzego. Fasada budynku stwarza wrażenie łuszczącej się skóry smoka, a na kolumnach i balkonach można znaleźć zarysy kości ofiar.
Trencadis w Casa Batlló
Trencadis to nazwa techniki zastosowanej przez Gaudiego podczas tworzenia kafelkowej mozaiki. Jej kolor zmienia się od lądu do nieba.
Na rysunku fasady dominują motywy morskie, a dokładniej rybie łuski, w dekoracji wnętrz - formy roślinne.
Balkony w Casa Batlló
Balkony, podobnie jak kolumny w oknach, to kości ofiar smoka, z których część przypomina czaszki. To dlatego Casa Batlló jest często nazywana Domem Kości lub Domem Czaszek.
Okna w Casa Batlló
Powiększone okna na pierwszym piętrze nadały mu przydomek Ziewającego Domu. Jeśli przyjrzysz im się przez chwilę, z łatwością zobaczysz otwarte usta morskiego potwora lub dużej ryby.
Róże na Casa Batlló
Co roku 23 kwietnia, w dzień świętego Jerzego (Sant Jordi), czyli katalońskie walentynki fasadę Casa Batllo zdobią tysiące róż. Przeczytaj nasz artykuł o Sant Jordi w Barcelonie, aby dowiedzieć się więcej o różach i innych symbolach zdobiących Casa Batlló 23 kwietnia.
Bilety do Casa Batlló
Więcej przydatnych informacji praktycznych można znaleźć w naszym artykule na temat biletów i wycieczek po Casa Batlló:
-
Casa Batlló - bilety i zwiedzanie Jeśli zachwycają Cię dzieła Gaudiego, przeczytaj nasz wpis o Casa Batlló!
Historia Casa Batlló
Pierwotny budynek
Casa Batlló nie została wybudowana od zera, a w miejscu istniejącego tu wcześniej budynku.
0 Passeig de Gracia
Casa Batlló znajduje się na Passeig de Gràcia. W 1860 roku w katalońskiej stolicy zatwierdzono ambitny plan urbanistyczny, tzw. Plan Cerda, zgodnie z którym aleja stała się główną osią Barcelony. To właśnie tutaj zamożne katalońskie rodziny zaczęły budować swoje rezydencje. Pod koniec XIX aleja była dużym traktem dla pieszych i dorożek, zaś w wieku XX stała się ważnym szlakiem komunikacyjnym dla samochodów.
Dla kogo i kiedy wybudowano Casa Batllo?
W 1877 roku Emilio Sala Cortés, profesor architektury na uniwersytecie w Barcelonie, wybudował pierwszy budynek w miejscu, gdzie dziś stoi Casa Batlló. Był to czas, kiedy w katalońskiej stolicy, nie było jeszcze elektryczności. 25 lat później, w 1903 roku, dom został kupiony przez Josepa Batlló y Casanovasa, magnata tekstylnego i właściciela kilku fabryk w Barcelonie.
Budynek należał do rodziny Batlló do lat 50-tych XX wieku. Przez kolejne dekady dom przechodził z rąk do rąk, a wśród jego właścicieli były zarówno osoby prywatne jak i duże firmy. Przełomem były dopiero lata 90-te, kiedy Casa Batlló została kupiona przez rodzinę Bernat, która przeprowadziła generalny remont obiektu. Budynek został otwarty dla publiczności w 1995 roku i już ponad 20 lat zachwyca wszystkich miłośników architektury i talentu Gaudiego. Przez cały ten czas koszty utrzymania budynku pokrywane są z zysków z organizowanych tu wydarzeń i sprzedaży biletów.
Przebudowa Casa Batlló
Jak wybudowano Casa Batllo?
Budowa pierwszego domu nie zasługuje na szczególną uwagę, warto jednak wspomnieć, że została zakończona w rekordowym tempie. Prace rozpoczęły się w 1875 roku, a już w 1877 roku dom był gotowy. W 1903 roku właścicielem domu został Josep Batlló y Casanovas, któremu zależało na całkowitej zmianie wyglądu budynku. Rozważał on nawet jego wyburzenie i wzniesienie w tym miejscu nowego domu. Projekt przebudowy powierzono Gaudiemu, który mógł swobodnie decydować o zakresie prac i wyglądzie nowego obiektu. To dzięki niemu nie wyburzono domu, a gruntownie go przebudowano.
Ile trwała budowa Casa Batlló?
Z uwagi na fakt, że Casa Batlló nie była wznoszona od zera, a na fundamentach istniejącego domu, prace postępowały bardzo sprawnie. W zaledwie dwa lata (1905-1906) Gaudi był w stanie całkowicie zmienić oblicze budynku i przekształcić go w prawdziwą perełkę.
Podsumowanie
Współcześnie wiele osób decyduje się na budowę niezwykłych i szalonych budynków. Często jednak zapomina o ich funcjonalności i spójności z otoczeniem. O taki architektoniczny talent, jakim był Antoni Gaudi, dziś niestety trudno, dlatego tym bardziej warto docenić jego dokonania. Jeśli tylko będziesz mieć okazję i będziesz w Barcelonie, wybierz się zobaczyć na żywo Casa Battlo.
A że nie samym zwiedzaniem człowiek żyje, poczytaj, jakie pyszności ma do zaoferowania katalońska kuchnia:
-
Top 20 dań katalońskiej kuchni 
Mathilde Bellot 26 kwi 2018 Poznaj źródła katalońskiej kuchni, typowe dania i tradycyjne lokalne restauracje.
Jeśli chcesz coś dodać do tego wpisu, napisz do nas na naszej stronie na Facebooku.
